ENTheo thống kê của Tổ chức Ghi nhận Ung thư Toàn cầu (GLOBOCAN), ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba trên thế giới với hơn 1,9 triệu ca mắc mới trong năm 2022. Tại Việt Nam, đây là loại ung thư đứng thứ tư với 16.835 ca mắc mới và 8.454 ca tử vong do bệnh. Vậy, ung thư trực tràng là gì? Nguyên nhân gây bệnh và phương pháp chẩn đoán ra sao? Hãy cùng Dr.Connect tìm hiểu qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về căn bệnh này cũng như cách phòng ngừa hiệu quả.
Ung thư trực tràng là gì?
Ung thư trực tràng là một loại thường gặp trong hệ tiêu hóa, xảy ra khi các tế bào ở lớp niêm mạc trực tràng phát triển không kiểm soát, dẫn đến hình thành khối u. Trực tràng là phần cuối của đại tràng, nằm ngay trước hậu môn, và đây cũng là vị trí mà ung thư trực tràng phát sinh. Do tính chất liên kết giữa trực tràng và đại tràng, ung thư trực tràng và ung thư đại tràng thường được gộp chung dưới tên gọi ung thư đại trực tràng.
Dấu hiệu nhận biết
Ở giai đoạn sớm, hiếm khi có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm:
- Xuất hiện máu hoặc đàm nhớt trong phân.
- Thay đổi thói quen đi vệ sinh (như táo bón, tiêu chảy hoặc cảm giác đi tiêu không hết).
- Phân có hình dạng bất thường, như mỏng hơn hoặc có mùi khác lạ.
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể không rõ lý do.
- Đau hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới.
- Sụt cân nhanh mà không rõ nguyên nhân.
- Xuất hiện khối u hoặc bụng phình to dần.
Xem thêm: Lối Sống Không Lành Mạnh Là Nguyên Nhân Ung Thư Trực Tràng
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ ung thư trực tràng
Mặc dù y học hiện nay chưa xác định chính xác nguyên nhân, một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh gồm:
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư tăng cao ở người trên 50 tuổi.
- Chế độ ăn uống: Việc tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, thức ăn chế biến sẵn, hoặc thực phẩm nấu ở nhiệt độ cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Giới tính: Nam giới thường có tỷ lệ mắc ung thư trực tràng cao hơn nữ giới.
- Thừa cân hoặc béo phì: Tình trạng này không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn có thể dẫn đến tử vong cao hơn.
- Hút thuốc lá: Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư cao hơn.
- Uống rượu bia: Việc sử dụng nhiều rượu bia sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất là một yếu tố nguy cơ khác.
- Yếu tố di truyền: Khoảng 5% trường hợp ung thư trực tràng có liên quan đến yếu tố di truyền như hội chứng Lynch hoặc đa polyp gia đình (FAP).
- Tiền sử bệnh lý: Người đã từng mắc ung thư trực tràng, polyp tuyến, hoặc có tiền sử bệnh viêm ruột, bệnh Crohn có nguy cơ cao hơn.
Các giai đoạn của ung thư trực tràng
Ung thư trực tràng được chia thành 5 giai đoạn chính dựa trên mức độ phát triển và lây lan của tế bào ung thư:
- Giai đoạn 0: Các tế bào bất thường xuất hiện trong lớp niêm mạc, có khả năng lan sang mô xung quanh.
- Giai đoạn I: Tế bào ung thư bắt đầu lan sang lớp dưới niêm mạc hoặc lớp cơ.
- Giai đoạn II: Ung thư phát triển xuyên qua lớp cơ và có thể lan đến các mô hoặc cơ quan lân cận.
- Giai đoạn III: Ung thư lan rộng đến hạch bạch huyết hoặc các cơ quan lân cận.
- Giai đoạn IV: Ung thư di căn đến các cơ quan xa như gan, phổi, hoặc buồng trứng.
Ung thư trực tràng có nguy hiểm không?
Ung thư trực tràng nằm trong top 10 loại ung thư nguy hiểm nhất thế giới và là nguyên nhân tử vong đứng thứ tư. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, cơ hội chữa khỏi bệnh là rất cao.
Thời gian sống sau khi mắc ung thư trực tràng
Theo dữ liệu từ Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, khoảng 68% bệnh nhân ung thư trực tràng có thể sống sót sau 5 năm kể từ khi được chẩn đoán. Thời gian sống sau khi điều trị tùy thuộc vào giai đoạn phát hiện và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân.
Cách phòng ngừa ung thư trực tràng
Tầm soát ung thư là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Việc phát hiện sớm giúp nâng cao khả năng điều trị thành công và mang lại cuộc sống khỏe mạnh cho người bệnh. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì một lối sống lành mạnh để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ ung thư trực tràng.
Tạm kết
Ung thư trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm nhất hiện nay, nhưng việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp nâng cao tỷ lệ sống sót và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nhận biết các dấu hiệu ban đầu, duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý, tầm soát định kỳ chính là những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư trực tràng. Hãy luôn chú trọng đến sức khỏe của bản thân và người thân bằng cách tìm hiểu và thực hiện các biện pháp ngăn ngừa hiệu quả.
